MODA TASARIM TEKNOLOJİSİ
Bu öğrenme faaliyeti ile Giyim Üretim Teknolojisi alanı altındaki meslekleri tanıyabileceksiniz.
A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
Giyim üretimi; dünyada gerek pamuk ve iplikle başlayan üretim sürecinde yaratılan katma değer, gerekse ihracat gelirleri içindeki yüksek payı nedeniyle ekonomik kalkınma sürecinde önemli roller üstlenen, ülkelerin vazgeçemediği bir alandır.
Giyim üretim teknolojisi sektörü, özellikle yeni endüstrileşmekte olan ülkelerde gerçekleştirilen ihracat nedeniyle büyümede gösterilen başarının ana kaynağıdır. Gelişmiş ülkelerin sanayileşmede katettikleri yol incelendiğinde bugün gelinen noktanın başlangıcında giyim üretim teknolojisi sektöründe elde edilmiş başarıların olduğu görülmektedir.
Giyim üretim teknolojisi sektörü, Türkiye'de küçük işletmelerle 1950'lerden beri faaliyet göstermektedir. Bu alanda, son yıllarda büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Kaydedilen bu gelişmeler gerek yurt içine, gerekse yurt dışına yapılan satışlarla ülke ekonomisine ve dış ödemeler dengesine önemli katkılar sağlamaktadır.
Günümüzde, tüm ülkelerde genç ve yetişkin bireylerin istihdama geçişlerinde mesleki eğitim etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. İş gücünün ekonomiye daha fazla katkı sağlaması eğilimi, istihdam amaçlı mesleki eğitimin önemini artırmıştır.
Giyim üretim teknolojisi sektörü emek yoğun karakteri nedeniyle on binlerce iş yerinde, yüz binlerce kişiye istihdam sağlamaktadır. Bu alanda yüksek oranda istihdam sağlayan gelişmelerin toplum refahı üzerindeki olumlu etkisi yadsınamaz.
Giyim üretim teknolojisi sektöründe, yaklaşık 4 milyon kişi istihdam edilmektedir. Vası?ı iş gücü ihtiyacı; bu alanda eğitim veren yaygın eğitim, orta öğretim ve yüksek öğretim kurumlarından önemli ölçüde karşılanmaktadır.
B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER
Ø Kadın Giyim Modelistliği
Ø Erkek Giyim Modelistliği
Ø Çocuk Giyim Modelistliği
Ø İç Giyim Modelistliği
Ø Hazır Giyim Model Makineciliği
Ø Deri Giyimciliği
Ø Kadın Terziliği
Ø Erkek Terziliği
Ø Kesimcilik
Ø Konfeksiyon Makineleri Bakım Onarımcılığı
KADIN GİYİM MODELİSTİ
Tanımı
Kadın giyim modelisti; kadın giyimine ait elde veya bilgisayarlı sistemde temel ve model uygulamalı kalıp, şablon, seri ve pastal planını hazırlayan, ürüne uygun malzeme tespit ederek numune dikiminin yapılmasını sağlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Modele ve ölçüye uygun kalıp hazırlamak,
Ø Kalıpları şablonlamak,
Ø Kalıpları serilemek,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Pastal planı hazırlamak,
Ø Numune dikimi yaptırmaktır.
Tanımı
Erkek giyim modelisti; erkek giyimine ait temel ve model uygulamalı kalıp, şablon, seri ve pastal planını hazırlayan, ürüne uygun malzeme tespit ederek numune dikiminin yapılmasını sağlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Modele ve ölçüye uygun kalıp hazırlamak,
Ø Kalıpları şablonlamak,
Ø Kalıpları serilemek,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Pastal planı hazırlamak,
Ø Numune dikimi yaptırmaktır.
ÇOCUK GİYİM MODELİSTİ
Tanımı
Çocuk giyim modelisti; çocuk giyimine ait temel ve model uygulamalı kalıp, şablon, seri ve pastal planını hazırlayan, ürüne uygun malzeme tespit ederek numune dikiminin yapılmasını sağlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Modele ve ölçüye uygun kalıp hazırlamak,
Ø Kalıpları şablonlamak,
Ø Kalıpları serilemek,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Pastal planı hazırlamak,
Ø Numune dikimi yaptırmaktır.
Tanımı
İç giyim modelisti, iç giyime ait temel ve model uygulamalı kalıp, şablon, seri ve pastal planını hazırlayan, ürüne uygun malzeme tespit ederek numune dikiminin yapılmasını sağlayan nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Modele ve ölçüye uygun kalıp hazırlamak,
Ø Kalıpları şablonlamak,
Ø Kalıpları serilemek,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Pastal planı hazırlamak,
Ø Numune dikimi yaptırmaktır.
Tanımı
Hazır giyim model makinecisi; malzeme ve model özelliğine uygun, modelist tarafından verilen dikim talimatları doğrultusunda kadın, erkek, çocuk iç giyim numune dikimi ve üretimi yapma, iş geliştirmeye yönelik önerilerde bulunma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Tekniğe uygun numune kesimi yapmak,
Ø Tekniğe uygun numune dikimi yapmak,
Ø Numune kontrolü yapmak,
Ø Tespit edilen hataları düzeltmek,
Ø Üretim yapmak,
Ø Üretimi koordine etmek,
Ø Kullandığı araç gerecin basit bakım ve onarımını yapmaktır.
DERİ İŞLEME TEKNİSYENİ
Tanımı
Deri işleme teknisyeni; malzeme ve model özelliğine uygun, modelist tarafından verilen dikim talimatları doğrultusunda kadın, erkek, çocuk deri giysi numune dikimi ve üretim yapma, iş geliştirmeye yönelik önerilerde bulunma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Tekniğe uygun numune kesimi yapmak,
Ø Tekniğe uygun ayakçılık işlemlerini yapmak,
Ø Tekniğe uygun numune dikimi yapmak,
Ø Numune kontrolü yapmak,
Ø Tespit edilen hataları düzeltmek,
Ø Üretim yapmak,
Ø Üretimi koordine etmek,
Ø Kullandığı araç gerecin basit bakım ve onarımını yapmaktır.
KADIN TERZİSİ
Tanımı
Kadın terzisi; siparişe göre kadın giysileri dikmek için müşteriyi model ve malzeme seçimi konusunda yönlendiren, provalı giysi dikimi yapan, moda ve güncel akımları takip eden nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Müşterinin isteği doğrultusunda model belirlemek,
Ø Giysi kalıplarını hazır hale getirmek,
Ø Tekniğe uygun kesim yapmak,
Ø Tekniğe uygun prova yapmak,
Ø Tekniğine uygun giysi dikimi yapmak,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Ana ve yardımcı malzeme hesabı yapmak,
Ø Maliyet hesabı yapmak,
Ø Müşterinin isteği doğrultusunda giysi üzerinde tadilat yapmak,
Ø Kullandığı araç gerecin basit bakım ve onarımını yapmaktır.
ERKEK TERZİSİ
Tanımı
Erkek terzisi; siparişe göre erkek giysileri dikmek için müşteriyi model ve malzeme seçimi konusunda yönlendiren, provalı giysi dikimi yapan, moda ve güncel akımları takip eden nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Müşterinin isteği doğrultusunda model belirlemek,
Ø Giysi kalıplarını hazır hale getirmek,
Ø Tekniğe uygun kesim yapmak,
Ø Tekniğe uygun prova yapma,
Ø Tekniğine uygun giysi dikimi yapmak,
Ø Modele uygun malzeme tespiti yapmak,
Ø Ana ve yardımcı malzeme hesabı yapmak,
Ø Maliyet hesabı yapmak,
Ø Müşterinin isteği doğrultusunda giysi üzerinde tadilat yapmak,
Ø Kullandığı araç gerecin basit bakım ve onarımını yapmaktır.
Tanımı
Kesimci; pastal planı hazırlama, malzeme özelliğine göre serim, kesim ve eşleme yapma, iş geliştirmeye yönelik önerilerde bulunma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Pastal planı hazırlamak,
Ø Serim yapmak,
Ø Malzeme özelliğine göre kesim yapmak,
Ø İşaretleme, eşleme ve etiketleme yapmak,
Ø Kullandığı araç gerecin basit bakım ve onarımını yapmaktır.
KONFEKSİYON MAKİNELERİ BAKIM ONARIMCISI
Tanımı
Konfeksiyon makineleri bakım onarımcısı; hazır giyim makinelerinin mekanik, elektrik ve pnomatik sistemlerinin bakımını, onarımını ve gerekli ayarlarını yapabilen nitelikli kişidir.
Görevleri
Ø Makine parçalarının resimlerini çizmek ve okumak,
Ø Makinelerin mekanik bakım ve onarımını yapmak,
Ø Makinelerin pnomatik bakım ve onarımını yapmak,
Ø Makinelerin elektrik elektronik bakım ve onarımını yapmak,
Ø Makinelerin bakım planlamasını yapmak,
Ø Tekstil liflerini belirlemek,
Ø Kalıp hazırlamaktır.
Giyim Üretim Teknolojisi alanı altında ayrıca dokuma konfeksiyon makinecisi, örme konfeksiyon makinecisi, iç giyim konfeksiyon makinecisi, deri konfeksiyon makinecisi, makastar, giysi tadilatçısı, ütücü, ayakçı, deri kesimcisi, kalite kontrolcü, depocu, düz dikiş makinecisi, düz deri dikiş makinecisi, overlokçu, tilki overlokçu, reşmeci, ponterizci, ilik-düğmeci, çift iğneci, lok makinecisi, zikzak makinecisi, zincir dikiş makinecisi, lastik makinecisi, katçı meslek elemanları bulunmaktadır.
C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Giyim Üretim Teknolojisi alanında çalışmak isteyenlerin; görme ve işitme duyu organlarının işlevlerini tam olarak yerine getirmesi, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmesi, titiz olması, bedenen ve ruhen sağlıklı olması, göz ve ellerini eş güdümlü kullanabilmesi ve mesleki eğitim almış olması gerekmektedir.
D. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Giyim Üretim Teknolojisi alanında çalışanlar, çalışmalarını kapalı mekânlarda (işletmelerde) yürütürler. Bu alanda çalışanlar görevini yaparken diğer çalışanlarla iş birliği içinde bulunmak ve görevini eş güdüm hâlinde yürütmek durumundadır. İş, elle ve/veya makinelerle çalışmayı gerektirmektedir.
Çalışma ortamlarının iyi aydınlatılmış ve ergonomik olması, iş güvenliği ve çalışanların sağlığının ön planda olması, verimli ve kaliteli üretimin temelidir. Çalışma ortamları zaman zaman gürültülü olabilir. Çalışma saatleri iş yoğunluğuna göre değişebilir. Çalışma ortamının kısmen tozlu olmasından dolayı astım ve alerji problemleri olan kimselerin çalışırken gerekli önlemleri almaları gerekmektedir.
E. İŞ BULMA İMKÂNLARI
Giyim Üretim Teknolojisi alanında çalışmak isteyenler, özel sektörlerdeki tekstil üretim işletmelerinde, makine teknik servis hizmeti veren sektörlerde, makine imalatı yapan sektörlerde çalışabilecekleri gibi kendi atölyelerini de açabilirler.
Bu alanda eğitim alan kişiler Türkiye'de yaygın olarak iş bulma imkânına sahiptir.
F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Bu alanda meslek eğitimi, meslek liselerinin giyim üretim teknolojisi diploma programında verilmektedir.
Lise öğrenimlerini başarı ile tamamlayan öğrenciler, meslek yüksekokullarının;
Ø Tekstil,
Ø Deri Konfeksiyon,
Ø Kostüm Tasarımı bölümlerine sınavsız geçiş yapabilirler.
Üniversite giriş sınavında başarılı oldukları takdirde;
Ø Giyim Endüstrisi Öğretmenliği,
Ø Giyim Öğretmenliği,
Ø Hazır Giyim Öğretmenliği lisans programlarına devam edebilirler.
Ön lisans programlarını başarı ile bitirenler açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde;
Ø Giyim Endüstri Öğretmenliği,
Ø Giyim Öğretmenliği,
Ø Hazır Giyim Öğretmenliği,
Ø Moda Tasarım,
Ø Moda Tasarım Öğretmenliği lisans programlarına devam edebilirler.
Mesleki eğitim merkezleri çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.
Halk eğitimi merkezleri yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır.
Mesleki eğitim merkezlerinde, Giyim Üretim Teknolojisi alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından yatay ve dikey geçişler olabilecektir..