BILISIM TEKNOLOJILERI ALANI ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEGI
Bilgisayar kullanimi yirminci yüzyilin özellikle son on yilinda büyük bir hizla artmistir. Bu artis, hem tüm dünyaya yayilarak hem de kullanim alani çesitlenerek olmustur. Bilisim Teknolojileri bilgisayar sektöründeki gelismelerin sonucunda ortaya çikmis ve verileri saklamak, iletmek ve islemek için kullanilan bilgisayar donanim ve yazilim teknolojilerini içeren bir alandir. Ancak bugün için Bilisim Teknolojileri (BT), yalnizca bilgisayar sistemlerinin kurulmasi ve yazilimlarin yapilandirilmasi ile sinirli bir alan degildir. BT, güncel bir bakisla bilgisayar donanimi, yazilimi, bilgisayar aglari, iletisim teknolojileri, bu alanda yetismis insan gücü, prosedürler, internet, intranet ve iletisim araçlari gibi çok sayida bilesene sahiptir. Bilisim sektörü dünyada son 50 yildir var olan ancak günümüzde olaganüstü öneme sahip olan bir sektördür. Katma degeri oldukça yüksek olan bilisim sektörü, gelismis ülkelerde gözde sektörlerin basinda gelmektedir. Ülkemizde isletmeler kurumsallasma yolunda hizla ilerledikçe Bilisim Teknolojileri alanina olan ihtiyaç daha da artmaya baslamistir. Bu sebepten, Bilisim Teknolojileri alaninda yeterlik sahibi insanlara çok ihtiyaç duyulmaktadir. Halen baska dallardan, mesleklerden insanlar bu alandaki ihtiyaca yönelmeye devam etmektedirler. Ancak dogru olan bu alanin içinde, temelden bu yeterliklere sahip insanlar yetistirmektir. Gelecekte de Bilisim Teknolojileri, çalisma hayatinin en önemli unsuru olmaya devam edecektir. Bu alanda yeterlik sahibi insanlar yetistirmek ülkemizde bu sektörün gelisimi ve ilerlemesi için çok önemlidir.
ALANIN ALTINDA YER ALAN DALLAR (MESLEKLER)
Bilisim Teknolojileri Alani altinda su dallar bulunmaktadir:
AG ISLETMENLİĞİ
Tanimi
Bilgisayar sistemlerinin donanim ve yazilim kurulumu, ag sistemlerinin kurulumu, yönetimi ve ag ortami üzerinde yasanabilecek sorunlar, çözüm yollari ve genis ag sistemleri yönetimine sahip nitelikli kisidir.
Görevleri
Is organizasyonu yapmak. Analiz yapmak. Algoritma yapmak. Ag kurulacak ortami (agin altyapisini) olusturmak. Olusturulan ortama fiziksel olarak bilgisayar agi kurmak. Genis ag sistemleri için yönlendirme yapmak. Bilgisayar agini yönetecek sunucu isletim sistemini kurmak. Sunucuyu agdaki bilgisayarlarin yöneticisi olarak tespit etmek. Ag ortaminda olusabilecek fiziksel ve yazilimsal sorunlari gidermek. Meslekî gelisime iliskin faaliyetleri yürütmek.
WEB PROGRAMCISI
Tanimi
Bilgisayar sistemlerinin donanim ve yazilim olarak kurulumu bilgilerinin yaninda, web sayfasi tasarimina ve programlama dilleri yardimiyla etkilesimli web uygulamalari hazirlayan nitelikli kisidir.
Görevleri
Is organizasyonu yapmak. Analiz yapmak. Ihtiyaçlari degerlendirmek. Algoritma yapmak. Web sitesinin görsel tasarimini yapmak. Tasarlanan sitenin yerel yayinini yaparak test etmek. Meslekî gelisime iliskin faaliyetleri yürütmek.
VERI TABANI PROGRAMCISI
Tanim
Bilgisayar sistemlerinin donanim ve yazilim kurulumu, veri tabani ve programlama dilinin kurulumu, veri tabaninin olusturulmasi ve yönetimi, yazilim gelistirme, hata giderme, bakim ve yedek almaya sahip nitelikli kisidir.
Görevleri
Is organizasyonu yapmak. Analiz yapmak. Ihtiyaçlari degerlendirmek. Algoritma yapmak. Veri Tabanina ait tablolari tasarlamak. Veri Tabanina ait tablolari program üzerinde olusturmak. Veri Tabanina ait arayüz ortamini gelistirmek. Tamamlanan projenin testini gerçeklestirmek. Meslekî gelisime iliskin faaliyetleri yürütmek.
BILGISAYAR TEKNIK SERVISCISI
Tanim
Bilgisayar sistemlerinin donanim ve yazilim kurulumu, bakim ve ariza giderme islemleri ve bilgisayar ile kontrol edilebilen sistemler kurmaya sahip nitelikli kisidir.
Görevleri
Is organizasyonu yapmak. Analiz yapmak. Ihtiyaçlari degerlendirmek. Hatalari tespit etmek. Algoritma yapmak. Ariza gidermek. Devre tasarimi yapmak. Devreyi gerçeklestirmek. Ihtiyaç olursa bilgisayar ile kontrol edilebilen projeler gelistirmek. Tamamlanan projenin testini gerçeklestirmek. Meslekî gelisime iliskin faaliyetleri yürütmek.
MESLEK ELEMANINDA ARANAN ÖZELLIKLER
Ag isletmenligi meslek elemanlarinin;
Sistemli düsünme gücüne sahip, Matematikle ilgili konularda basarili, Kendini yenileyebilen, Arastirmaci, Sabirli ve dikkatli, sorumluluk sahibi, Sekiller arasindaki iliskileri algilayabilen, Ayrintilara önem veren, Bireysel karar verme yetenegi güçlü olan, Mantigi güçlü, dikkatli ve de sabirli, Yabanci dile ilgi duyan kimseler olmalari gerekir
Web programcisi olmak isteyenlerin;
Tasarim ve görsel yeterliligine sahip, Yabanci dil bilen, Ekip içinde çalisabilen, Sistemli düsünebilen, Matematikle ilgili konularda basarili, Kendini yenileyebilen, Arastirmaci, Sabirli ve dikkatli, Bir konunun çözümlenmesi için yapilmasi gereken islemleri bilgisayar diline aktarabilen kimseler olmalari gerekir.
Veri tabani programcisi olmak isteyenlerin;
Tasarim ve görsel yeterliligine sahip, Yabanci dil bilen, Ekip içinde çalisabilen, Sistemli düsünebilen, Matematikle ilgili konularda basarili, Kendini yenileyebilen, Arastirmaci, Iyi derecede tanimlama yetenegine sahip, Sabirli ve dikkatli, Verilerin saklanmasi için yapilmasi gereken islemleri bilgisayar diline aktarabilen kimseler olmalari gerekir.
Bilgisayar teknik servisi olmak isteyenlerin;
El ve güç aletlerini güvenli kullanma yetenegine sahip, Yabanci dil bilen, Ekip içinde çalisabilen, Sistemli düsünebilen, Matematikle ilgili konularda basarili, Kendini yenileyebilen, Arastirmaci, Hassas çalisma tekniklerini kullanabilen, Sabirli ve dikkatli, Bilgisayar ile anlasabilme ve kontrol edilebilme özelliklerine sahip devreleri arastirabilme ve gelistirebilme yetenegine sahip kimseler olmalari gerekir.
ÇALISMA ORTAMI VE KOSULLARI
Ag isletmenleri,
endüstride ve isletmelerde bilgisayar kullanilacak is ortamlarinda çalisirlar. Ayrica genis ag baglantilari olusturabilmek için dis ortamda, olusturulan aglarin yönetimi için sunucularin bulundugu büro ortamlarinda çalisirlar. Birinci derecede cihaz, alet ve yazilimlarla ilgilidirler. Ancak, zaman zaman meslektaslari ve müsterilerle iletisim kurmalari gerekir. Meslekteki hastalik riskleri, ag isletmenleri el aletleri ile fazla çalistiklari için çesitli is kazalari riski ile karsi karsiya kalirlar. Bilgisayarda çalisanlarin sikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sirt bölgelerinde yorgunluga bagli rahatsizliklar meydana getirir. Bu tür rahatsizliklar eklem ve kas hastaliklarina sebep olur.
Web programcisi,
büro ortaminda çalisir ve genellikle tasarim ve görsel unsurlarla ugrasir. Çalisirken diger meslektaslariyla ve is sahipleriyle etkilesim hâlindedir. Is oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Meslekteki hastalik riskleri bilgisayar çalisanlarinin görmeye yönelik sorunlarinin basinda göz sulanmasi, gözlerde tahris ve batma, göz yorgunlugu, mavi ve çift görme gelmektedir. Bilgisayarda çalisanlarin baslica sikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sirt bölgelerinde yorgunluga bagli rahatsizliklar meydana getirir. Bu tür rahatsizliklar eklem ve kas hastaliklari olusturur.
Veri Tabani programcisi,
büro ortaminda çalisir ve genellikle programlama ve görsel unsurlarla ugrasir. Çalisirken diger meslektaslariyla ve is sahipleriyle etkilesim hâlindedir. Is oturarak yürütülür, ortam genellikle sessizdir. Meslekteki hastalik riskleri bilgisayar çalisanlarinin görmeye yönelik sorunlarinin basinda göz sulanmasi, gözlerde tahris ve batma, göz yorgunlugu, mavi ve çift görme gelmektedir. Bilgisayarda çalisanlarin baslica sikâyetlerini boyun, omuz, el, kol, ayak ve sirt bölgelerinde yorgunluga bagli rahatsizliklar meydana getirir. Bu tür rahatsizliklar eklem ve kas hastaliklari olusturur.
Bilgisayar teknik servis elemani,
teknik servis (bilgisayar toplanan) ortaminda, Elektronik devre yapimini gerçeklestirebilecegi atölye ortaminda çalisir. El aletlerini çok kullanir. Çalisirken diger meslektaslariyla ve is sahipleriyle etkilesim hâlindedir. Is çogunlukla ayakta yürütülür, ortam biraz da olsa hareketlidir. Meslekteki hastalik riskleri, bilgisayar teknik servis elemanlari ayakta çok fazla vakit geçirirler. Bu nedenle vücut yorgunluklari fazla olur. Elektronik devreleri gerçeklestirirken baski devre yapiminda ortaya çikan gaza karsi dikkatli olmak gerekir. Lehimleme yaparken yanma riskine karsi dikkatli olmalari gerekir.
IS BULMA IMKÂNLARI
Ag isletmenleri,
bilgisayar satis ve teknik destek firmalari, bankalar, sigorta sirketleri, ticarî kuruluslar, internet servis saglayicilari, internet yayincilik sirketleri, radyo- televizyon sirketleri, arastirma sirketleri, borsalar, ulastirma, lojistik firmalari ve hizmet sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluslarinda genis is imkânina sahiptirler. Ayrica kendi adlarina isyeri açabilirler.
Web programcilari,
kamu kuruluslari, bankalar ile özel sektöre ait is yerleri, internet üzerinden ticaret (e-ticaret) yapan firmalarda çalisabilirler. Ayrica kendilerine ait özel is yerleri de açabilirler.
Veri Tabani programcilari,
kamu kuruluslari, bankalar ile özel sektöre ait firmalarda çalisabilirler. Ayrica kendilerine ait özel is yerleri de açabilirler.
Teknik servis elemanlari,
bilgisayar toplama ve satis islemi yapan firmalarda, bünyesinde bilgisayar bulunduran is yerleri, sirketlerde, özel sektöre ait firmalarda çalisabilirler. Ayrica kendilerine ait özel is yerleri de açabilirler.
EGITIM VE KARIYER IMKÂNLARI
Ag isletmenligi
Meslek egitimi meslek liselerinin Bilisim Teknolojileri alani, Ag Isletmenligi dali programinda verilecektir. Bu alan mezunlari meslek yüksek okullarinin Bilgi Yönetimi (Uzaktan Egitim veya Açik Ögretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Egitim), Bilisim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayincilik ön lisans programlarina sinavsiz geçis yapabilirler. Ayrica meslek liselerinden basarili olarak mezun olan adaylar SAY–1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Ögretmenligi, Bilgisayar Sistemleri Ögretmenligi, Bilgisayar ve Kontrol Ögretmenligi, Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Ögretmenligi, Bilisim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Ögretmenligi, Kontrol Ögretmenligi bölümlerine ve EA–1 puan türünde Yönetim Bilisim Sistemleri 4 yillik yüksek ögrenim programlarina ek puan avantaji girebilme sansina sahiptirler. Bunun yaninda ön lisans programlarini basari ile bitirenler ÖSYM tarafindan açilan dikey geçis sinavinda basarili olduklari takdirde, yukarida bahsedilen 4 yillik bölümlere dikey geçis yapabilirler.
Web programcisi
Meslek egitimi meslek liselerinin Bilgisayar Kullanimi alani Web Programciligi sertifika programinda verilecektir. Bu alan mezunlari meslek yüksek okullarinin Bilgi Yönetimi (Uzaktan Egitim veya Açik Ögretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Egitim), Bilisim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayincilik ön lisans programlarina sinavsiz geçis yapabilirler. Ayrica meslek liselerinden basarili olarak mezun olan adaylar SAY-1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Ögretmenligi, Bilgisayar Sistemleri Ögretmenligi, Bilgisayar ve Kontrol Ögretmenligi, Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Ögretmenligi, Bilisim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Ögretmenligi, Kontrol Ögretmenligi bölümlerine ve EA-1 puan türünde Yönetim Bilisim Sistemleri 4 yillik yüksek ögrenim programlarina ek puan avantaji girebilme sansina sahiptirler. Bunun yaninda ön lisans programlarini basari ile bitirenler ÖSYM tarafindan açilan dikey geçis sinavinda basarili olduklari taktirde, yukarida bahsedilen 4 yillik bölümlere dikey geçis yapabilirler.
Veri Tabani programcisi
Meslek egitimi meslek liselerinin Bilgisayar Kullanimi alani Veri Tabani Programciligi sertifika programinda verilecektir. Bu alan mezunlari meslek yüksek okullarinin Bilgi Yönetimi (Uzaktan Egitim veya Açik Ögretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Egitim), Bilisim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayincilik ön lisans programlarina sinavsiz geçis yapabilirler. Ayrica meslek liselerinden basarili olarak mezun olan adaylar SAY–1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Ögretmenligi, Bilgisayar Sistemleri Ögretmenligi, Bilgisayar ve Kontrol Ögretmenligi, Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Ögretmenligi, Bilisim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Ögretmenligi, Kontrol Ögretmenligi bölümlerine ve EA–1 puan türünde Yönetim Bilisim Sistemleri 4 yillik yüksek ögrenim programlarina ek puan avantaji girebilme sansina sahiptirler. Bunun yaninda ön lisans programlarini basari ile bitirenler ÖSYM tarafindan açilan dikey geçis sinavinda basarili olduklari takdirde, yukarida bahsedilen 4 yillik bölümlere dikey geçis yapabilirler.
Teknik Servis Elemanlari
Meslek egitimi meslek liselerinin Bilgisayar Kullanimi alani Bilgisayar Teknik Servisi sertifika programinda verilecektir. Bu alan mezunlari meslek yüksek okullarinin Bilgi Yönetimi (Uzaktan Egitim veya Açik Ögretim), Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama (Örgün veya Uzaktan Egitim), Bilisim Yönetim, e-Ticaret ve Masaüstü Yayincilik ön lisans programlarina sinavsiz geçis yapabilirler. Ayrica meslek liselerinden basarili olarak mezun olan adaylar SAY-1 puan türünde Bilgi Teknolojileri, Bilgisayar Ögretmenligi, Bilgisayar Sistemleri Ögretmenligi, Bilgisayar ve Kontrol Ögretmenligi, Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Ögretmenligi, Bilisim Sistemleri ve Teknolojileri, Elektronik-Bilgisayar Ögretmenligi, Kontrol Ögretmenligi bölümlerine ve EA-1 puan türünde Yönetim Bilisim Sistemleri 4 yillik yüksek ögrenim programlarina ek puan avantaji girebilme sansina sahiptirler. Bunun yaninda ön lisans programlarini basari ile bitirenler ÖSYM tarafindan açilan dikey geçis sinavinda basarili olduklari taktirde, yukarida bahsedilen 4 yillik bölümlere dikey geçis yapabilirler. Mesleki Egitim Merkezleri çiraklik egitimi uygulama kapsamina alinan illerde ve meslek dallarinda aday çirak, çirak, kalfa ve ustalara egitim vermek ve çesitli meslek kurslari açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duydugu nitelikli ara insan gücünü yetistirmek amaciyla açilan egitim kurumlaridir. Halk Egitimi Merkezleri yasam boyu ögrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygin egitim programlari ile her yas ve düzeyde bireylere egitim sunmaktadir. Mesleki Egitim Merkezlerinde, Bilisim Teknolojileri alaninda egitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasinda paralellik saglandigindan dolayi yatay ve dikey geçisler olabilecektir.