Kırmızı Lahananın Kimyası Deneyi

        Okulumuz Kimya öğretmeni Birnur Altıntaş dersinin işlenişinde deney yöntemini kullanmıştır. Bu yöntemle öğrencilerde bilimsel ve yaratıcı düşünmenin yanı sıra öğretimde kullanılan duyu organı sayısı arttığı için öğrenmenin kalıcılığı da artmıştır. Ayrıca öğrencilerimiz eğlenerek öğrendikleri için Kimya dersi daha zevkli hale gelmiştir. Öğretmenimize emeğinden dolayı teşekkür ederiz.

        Şimdi de deneyin içeriği olan indikatör konusunu ve deneyin yapılış aşamalarını resimleriyle birlikte inceleyelim:

Kırmızı Lahananın Kimyası

Asit ve baz terimleri birçoğumuzun aşina olduğu kavramlardır. Aslında günlük hayatımızda kullandığımız ve temas ettiğimiz birçok madde örneğin sabun, deterjan, limon suyu, soda asidik ya da bazik özelliğe sahiptir. Peki, evde kolayca bulabileceğiniz malzemelerle bir maddenin asit mi yoksa baz mı olduğunu belirlemek ister misiniz?

Bir maddenin asit mi baz mı olduğunu nasıl anlarız?

              Bir maddenin ya da ortamın asidik veya bazik oluşuna göre renk değiştiren maddeler vardır.  Bu maddelere İNDİKATÖR (belirteç) denir.

              İndikatörler doğal ya da sentetik olabilirler. Biz de öğrencilerimizle doğal bir indikatör olan kırmızı lahanayı kullanarak bir deney gerçekleştirdik.

Bu deneyde bir çözeltinin asit mi baz mı olduğunu görsel olarak belirleyebilmemizi sağlayan belirteçlerin yani indikatörlerin nasıl çalıştığını açıklamayı hedefliyoruz.

              Kırmızı lahana suyuna,

·          Asidik bir madde eklendiğinde                              pembe – kırmızı

·         Nötr bir madde eklendiğinde                                   mor

·         Bazik bir madde eklendiğinde                                 sarı – yeşil

renk olur.

            Böylece rengine bakarak kırmızı lahana suyuna eklediğimiz maddenin özelliğini anlayabiliriz.

            Biz de öğrencilerimizle kırmızı lahana suyunu bir asit olan sirkeye, bir baz olan çamaşır deterjanına ve nötr olan saf suya ekleyip renk değişimlerini gözlemlemiş olduk.

 Nelere ihtiyacımız var?

Kırmızı lahana

Sıcak su

Deney tüpü

Süzgeç

Sirke

Çamaşır deterjanı

Saf su

İlk olarak kırmızı lahana küçük parçalar halinde kesildi. Daha sonra parçalanmış lahana yapraklarının üzerine sıcak su döküldü. Hazırladığımız karışımın sıcaklığı oda sıcaklığına gelinceye kadar beklendi. Suyun renginin zaman geçtikçe koyu mora dönüştüğü görüldü.

Karışım soğuduktan sonra bir süzgeç yardımıyla lahananın yaprakları sıvı kısımdan ayrıldı. Belirteç çözeltimiz hazır hale getirildi.

İlk deney tüpüne sirke konuldu. Üzerine koyu mor renkteki lahana çözeltisini eklediğimizde yavaş yavaş tüpteki rengin kırmızıya dönüştüğü gözlemlendi.

İkinci tüpe çamaşır deterjanlı su konuldu. Bu çözeltinin üzerine lahana suyunu eklediğimizde tüpteki sıvının renginin yeşile döndüğü gözlemlendi.

Üçüncü tüpe ise saf su konuldu. Saf suyun üzerine lahana suyunu ekleyince tüpteki sıvının rengi açık mor olarak gözlemlendi.( Lahana suyunu seyrelttiğimiz için mor olan rengi açık mora dönmüştür. )

Böylece öğrencilerimizle doğal bir indikatör olan kırmızı lahana yardımıyla asit ve bazların tanınmasını deneysel yöntemle gerçekleştirmiş olduk.